ภูมิปัญญาและผลิตภัณฑ์
ที่มาของดินสอพอง
ดินสอพอง เป็นแร่ธาตุดิน จัดเป็นยาสมุนไพรชนิดหนึ่งนิยมใช้ประพรมตามร่างกายในช่วงหน้าร้อนในประเทศไทยมีการผลิตมากที่จังหวัดลพบุรีมีเรื่องเล่ากันว่า เมื่อพระรามรบชนะทศกัณฐ์แล้วได้ให้รางวัลแก่หนุมานโดยแผลงศรออกไปให้หนุมานเหาะตาม ถ้าศรตกลงที่ใดก็จะยกให้เป็นของหนุมาน ศรของพระรามตกลงที่บริเวณทะเลชุบศรและเนื่องจากศรพระรามร้อนมากจึงทำให้ดินบริเวณนั้นสุกเป็นสีขาวดังที่พบเห็นและบริเวณเมืองลพบุรีก็เต็มไปด้วยลิง ลูกหลานหนุมาน
ดินสอพอง หรือ หินปูนมาร์ล ปูนมาร์ล ดินมาร์ล
มีลักษณะเป็นดินขาวมีสารประกอบหินปูนที่มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า แคลเซียมคาร์บอเนต (calcium carbonate) ผสมอยู่มากกว่า 80 % ซึ่งดินที่มีแคลเซียมคาร์บอเนตผสมอยู่จำนวนมากนี้เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ดินมาร์ล (Marl) ดินนี้เมื่อถูกกับกรดจะทำปฏิกริยาให้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ดังนั้นเมื่อหยดน้ำมะนาวซึ่งเป็นกรดลงบนดินสอพอง ดินสอพองจะเกิดการพองตัวขึ้นเป็นฟองก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ลอยตัวออกจากเนื้อดิน โดยทั่วไปเปลือกดินมีสีดำหนาประมาณ 0.5 - 2 เมตร
ดินสอพองเป็นดินที่ขุดจากพื้นผิวดิน เป็นสีขาวหรือบางคนเรียกว่า ดินสุก พบมากที่จังหวัดลพบุรี เมื่อขุดดินได้ตามความต้องการแล้ว นำมาแช่ในถังไม้หรือในย่อที่ขุดไว้บนพื้นดิน กวนดินและน้ำให้เหลว กรองด้วยตะแกรงแล้วพักดินไว้ให้ดินนอนก้น แล้วนำมากรองด้วยผ้าขาวบาง อีก 2-3 ครั้ง หรืออาจจะใช้ผ้าเนื้อละเอียด เพื่อกรองกรวดทราย แล้วพักดินรินน้ำใสที่อยู่ส่วนบนที่อาจจะมีละอองดำๆ ลอยอยู่พร้อมทั้งหน้าดินที่ปนสีดำออก แล้วจึงกวนดินสอพองให้เหนียว เพราะส่วนก้นถังจะเหนียวและแข็งส่วนบนจะเหลว จึงจำเป็นต้องกวนให้ผสมกัน แล้วนำไปหยอดเป็นเม็ดกลม ยอดแหลม เม็ดเท่าปลายนิ้วก้อย แล้วนำไปผึ่งแดดให้แห้ง ตากสัก 1-2 แดด เมื่อแห้งสนิทดี นำไปอบร่ำด้วยกำยานและเทียนอบให้หอม เพื่อนำไปใช้
